EĆ©n van de meest gestelde vragen in mijn praktijk is de link tussen HSP en ASS. Ik ben ervan overtuigd dat autismespectrumstoornissen en hoogsensitiviteit niet samengaan.
Graag verduidelijk ik nog even dat HSP, in tegenstelling tot ASS, geen aandoening is maar een persoonlijkheidskenmerk.
Het gedrag van HSP-kinderen en kinderen met ASS kan echter heel sterk op elkaar lijken, gaande van last van overprikkeling, vertraging bij de uitvoering van taken tot weerstand bij verandering, om maar een paar voorbeelden te geven.
Maar dit gaat over gedrag, niet meer of niet minder.
Belangrijker dan het gedrag van je kind, is te kijken naar de oorzaak ervan. Waarom reageert je kind zoals het reageert? En daar zit meestal de sleutel.
Er zijn 3 domeinen waarin je het verschil tussen HSP-kinderen en kinderen met ASS het beste kan onderscheiden:
1. EXECUTIEVE FUNCTIES
Kinderen met ASS hebben vaak moeite met executieve functies, zoals plannen en organiseren.
Hoogsensitieve kinderen hebben hier in principe geen moeite mee, tenzij ze overprikkeld zijn. Maar dat geldt trouwens voor alle kinderen waarvan het prikkelniveau niet optimaal is. In mijn begeleidingstrajecten geef ik je trouwens graag uitleg over optimale prikkelniveaus, over- en onderprikkeling en hoe je dit niveau bij je kind kan herkennen.
2. CENTRALE COHERENTIE
Centrale coherentie is het vermogen om details rondom jou tot een geheel te verwerken en hier de juiste conclusie(s) uit te trekken.
Stel, je neemt je kind mee naar een winkel met carnavalartikelen. Ik ben niet voor niets opgegroeid in Aalst š.
Kinderen met ASS zien ballonnen en feestelijke kledij en kunnen hierdoor mogelijk denken dat er een feestje aan de gang is. Kortom: kinderen met autisme kunnen moeite hebben om de juiste conclusies te trekken op basis van wat ze ervaren.
Bij HSP-kinderen is deze coherentie net heel sterk. Ze merken veel op - zoals mensen die kledij passen, een rinkelende kassa, het feit dat er niet gedronken of gedanst wordt, ... - en zijn erg goed in het trekken van conclusies. Ze weten dus meteen dat het om een winkel gaat.
3. THEORY OF MIND
Deze theorie heeft te maken met empathie. Wist je trouwens dat er 2 soorten empathie bestaan?
Affectieve empathie zorgt ervoor dat je voelt of ziet hoe het met iemand gaat.
Deze vorm van empathie is sterk ontwikkeld bij HSP-kinderen. Kinderen met ASS hoeven ook niet per se moeite te hebben met deze emotionele empathie. Het verschil zit hem echter in de cognitieve empathie.
Cognitieve empathie gaat erover dat je je kan verplaatsen in de ander, je kan begrijpen dat iemand anders een andere beleving heeft, situaties of dingen anders ervaart.
Zoals je weet kunnen HSP-kinderen zich erg goed inleven in anderen (wanneer ze niet overprikkeld zijn). Kinderen met autisme echter zullen eerder vanuit hun eigen perspectief denken en hebben het hier bijgevolg vaak moeilijk mee.
Een voorbeeld om in het feestthema te blijven š
Stel: je kind mag 5 vriendjes uitnodigen voor een verjaardagsfeestje. Voor een HSP-kind kan dit wellicht een lastige opdracht worden. Wie nodig ik het beste uit? Als ik kindje A uitnodig zal kindje B verdrietig zijn want die spelen graag samen, kindje C kan ik niet uitnodigen want dan zit het zusje alleen thuis,.... Kortom, een complexe opgave. Voor kindjes met ASS wordt het wellicht iets makkelijker: deze 5 kindjes vind ik het leukst en zij mogen komen.
Uiteraard zijn dit hypothetische voorbeelden en zijn er nog veel andere facetten waarin je de verschillen kan herkennen.
Ik hoop alvast dat je door dit artikel wat wijzer bent geworden!
Twijfel je nog of je kind HSP is of het eerder richting ASS gaat of wil je graag meer uitleg? Neem dan gerust contact met me op.