De termen hoogbegaafd, hoogintelligent en hoogsensitief worden vaak door elkaar gehaald. Maar hoe zit dat dan precies?
Over hoogbegaafdheid bestaan nog steeds heel wat misvattingen. De meest hardnekkige mythe blijft dat hoogbegaafden steeds excelleren in alles wat ze doen. Toch is dat zeker niet altijd het geval.
In de maatschappij heerst er, zoals Lore in een recent interview van Radio 1 getuigt, nog steeds een heel eng beeld over hoogbegaafde mensen, nl. louter gebaseerd op hun intelligentiequotiënt. Maar in realiteit behoren ook sommige onderpresteerders tot de groep, de kameleons die zich afstemmen op de verwachtingen rondom en tegelijk veel onbenut potentieel verbergen. Meer nog, vaak krijgen deze hoogbegaafden te maken met onbegrip of worden ze als minder intelligent aanzien.
Voor alle duidelijkheid: hoogbegaafdheid is meer dan intelligent zijn (pure intelligentie benoemen we als 'hoogintelligent'). Het is genuanceerder, complexer. Enerzijds hebben hoogbegaafden uiteraard een bijzonder cognitief potentieel, uitgedrukt in een IQ van 130 of meer. Daarnaast zijn er nog enkele andere veelvoorkomende typische kenmerken, zoals:
Hun sterke creativiteit en oplossingsgerichtheid
Een vaak uitgesproken perfectionisme en rechtvaardigheidsgevoel
Hun kritische denkvermogen
Een bijzonder sterke drang naar autonomie
Hun snelheid (praten, redeneren, bewegen)
Hun ongeduld
- …
Wat is dan de link tussen hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit?
Wat bijzonder opvalt is - wat Lore in bovenstaand interview ook aankaart - dat hoogbegaafde mensen erg ‘intens’ overkomen: ze merken veel op (zowel zintuiglijke als emotionele prikkels) en verwerken deze informatie diepgaand. Daarbij ontbreekt een ‘filter’, waardoor alle informatie ongefilterd naar de hogere gebieden in de hersenen worden gestuurd om daar verwerkt te worden. Ze kunnen zo erg druk, zelfs verstrooid overkomen.
Ik verwijs even naar de omschrijving van HSP volgens HSP-experte Esther Bergsma (hoogsensitief.nl): veel opmerken, diepgaand verwerken, intens reageren en sterk reflecteren. Merk je de link met hoogbegaafdheid?
Ikzelf hanteer bij hoogbegaafdheid de definitie van Tessa Kieboom, expert voor Excentra (expertisecentrum rond hoogbegaafdheid). Zij onderstreept in haar visie dat hoogsensitiviteit een wezenlijk onderdeel uitmaakt van hoogbegaafdheid (net als motivatie, creativiteit, kritisch denken, …) en dat daarnaast de context cruciaal is om dit hoogbegaafde potentieel te benutten.
Uiteraard is niet elk hoogsensitief persoon hoogbegaafd, maar de omgekeerde redenering is dus wel waar. Iedere hoogbegaafde is hoogsensitief!
Tot slot nog even dit. Lore vermeldt hier nog het typische kameleongedrag, waarbij hoogbegaafden zich aanpassen aan de noden van de omgeving en zo steeds meer verwijderd raken van hun eigen, authentieke kern. Toeval bestaat niet … Of liever: ook dit is een veelvoorkomend kenmerk bij hoogsensitieve personen: zich aanpassen om niet anders te zijn, de harmonie niet te verstoren, ….
Kortom: hoogbegaafdheid en HSP zijn sterk met elkaar verweven. En voor beide kan een handleiding bijzonder handig zijn om jouw potentieel maximaal te benutten of je gewoon goed in je vel te voelen. Wil je graag persoonlijke ondersteuning? Neem dan vrijblijvend contact met me op of boek een gratis intake.